Сања Божиновска: Изградба на две централи на гас и модернизирање на мрежата
Сања Божиновска, член на ИК на ВМРО-ДПМНЕ и идна министерка за енергетика, на годишното издание на Македонскиот енергетски форум (МЕФ), како ученик на панелот „Храбри стратегии за ремонт и пренамена на енергетскиот сектор во Западен Балкан“ најави неколку енергетски проекти на новата власт и рече дека одлуките што се носат сега ќе ја обликуваат нашата економска стабилност, здравјето на животната средина и социјалната благосостојба во годините што доаѓаат.
– Енергетската криза што се случи на почетокот на војната во Украина најдобро покажа колку е важна енергетската независност, на која во мојата земја во минатото, за жал, многу малку се обрнуваше внимание. Декларативно зборуваа за потребата од градење нови капацитети, но во пракса многу малку е направено. Ја надминавме енергетската криза, но државата префрли речиси 400 милиони евра во ЕСМ, но факт е дека тоа ја чинеше државата многу, поради екстремно високата цена на увозната струја, како и субвенциите за потрошувачите, рече Божиновска.
Зборувајќи за плановите на новата влада предводена од ВМРО ДПМНЕ, таа истакна дека енергетската сфера е идентификувана како една од клучните области за стабилен економски напредок на Македонија, па токму затоа и првиот чекор беше формирање на сосема нова институција – Министерство за енергетика, рударство и минерални суровини.
Таа рече дека во програмата на Владата и новото министерство е изградбата на две когенеративни централи за гас со кои во исто време ќе се снабдуваме и со топлинска и со електрична енергија, а енергијата добиена од овие централи ќе ни даде можност да вршиме балансирање на системот кога ќе е потребно. Исто така во план за изградба на ветерни паркови Богданци, Миравци и уште еден проект од 200 МВ. Со овие сопствени капацитети земјата ќе има квалитетен енергетски систем.Посебно место секако ќе заземе зелената транзиција па во тие рамки особено внимание ќе се посвети на енергетската ефикасност и зголемување на обемот на производни капацитети од обновливи извори на енергија.
-Планираме да ја интензивираме и енергетската поврзаност со околните земји со цел да се осигура стабилно снабдување на енергија во земјата, а на земјата и недостасува и енергетско поврзување со Албанија. Понатаму, треба да ги испитаме мрежните приклучоци издадени од МЕПСО и да ја разгледаме легислативата. Во сите земји, државните претпријатија за електрична енергија се многу активни – на пример, ЕПС имаше забележителни финансиски резултати за минатата година над 1 милијарда. Тргувањето со електрична енергија, од дневна купопродажба до долгорочна трговија, ќе се врши од ЕСМ и ќе биде уште попроактивно и во ова, потенцираше Божиновска.
Ни претстои, како што рече, и прилагодување на законот со ЕУ легислативата која опфаќа постројки за складирање на електричната енергија, формирање регистар за гаранции за потекло на електричната енергија, регулативи за CBAM почнувајќи од 2026 година, спојување на пазарот, спроведување на претстојниот ден во нашата енергетска берза и модернизирање на постојната преносна и дистрибутивна мрежа.
-Секако мора да бидеме реални и да кажеме дека работите нема да можат да се променат веднаш, но реализацијата на идејата за ново министерство е првиот чекор кон ставање ред во овој домен, зголемување на координацијата и креирањето издржливи, а пред се, реални и остварливи политики во областа на енергетиката, истакна Божиновска.
