Падот на довербата меѓу работниците доведува до намалување на синдикалното членство: 3 земји од ЕУ предничат во овој тренд
Анализите покажуваат дека во поголемиот дел од европските држави синдикалното членство опаѓа во однос на 2016 година – тренд кој произлегува од демографски промени, пазарни услови и структурни предизвици во самите синдикати.
Синдикалната организираност во Европа се движи во различни правци, откривајќи длабоки разлики меѓу регионите и бројните предизвици со кои се соочуваат синдикатите на модерниот пазар на труд. Додека нордиските земји и понатаму имаат највисоки нивоа на синдикално организирање, повеќе држави од Централна и Источна Европа остануваат на дното на скалата.
Причини за падот на членството
Истражувањата укажуваат дека во повеќето анализирани земји доаѓа до континуиран пад на членството, најчесто поради:
- демографски промени,
- променета структура на пазарот на труд,
- слабеење на традиционалните индустриски гранки,
- недоволна присутност на синдикатите во новите форми на работа.
Во земјите како Шведска, Норвешка и Данска, синдикатите управуваат со системи за осигурување при невработеност, што им дава клучна улога во работниот живот и ја зголемува довербата кај работниците. Овој модел им обезбедува релевантност, особено кај младите.
Во земји каде синдикатите немаат ваква улога, тие се соочуваат со сериозни пречки во пристапот до новите генерации работници, особено:
- млади лица,
- вработени со неполно работно време,
- привремени работници,
- лица со пониски квалификации.
Многу од нив не ја препознаваат непосредната корист од синдикалното членство.
Структурни промени што влијаат врз синдикатите
Дури и во традиционални упоришта на синдикализмот, промените во индустриската структура, глобализацијата и флексибилизацијата на работните односи ја намалуваат моќта на синдикатите – особено во секторите како индустријата и производството.
Паралелно расте бројот на работници во услужните дејности и дигиталната економија, каде синдикатите сè уште немаат доволно развиени стратегии и не нудат јасни придобивки за потенцијалните членови.
Според анализите на магазинот Europe, денес членството сè почесто станува индивидуална одлука, наместо автоматски процес, како што беше во големите компании и јавните претпријатија во минатото.
Последици за општеството и колективното преговарање
Синдикатите традиционално имаат клучна улога во:
- заштита на работничките права,
- преговарање за плати,
- обезбедување социјални бенефиции,
- влијание врз националните политики за труд.
Со опаѓање на членството се намалува нивната способност да делуваат како релевантни социјални партнери, што може да го ослабе и квалитетот на колективното преговарање.
Стручњаците предупредуваат дека синдикатите мора да се адаптираат – да понудат флексибилни услуги за младите и работниците во новите форми на вработување и да работат на враќање на довербата.
Синдикално членство по земји
Шведска – лидер со околу 70% синдикално членство
Успехот се должи на системот каде синдикатите управуваат со осигурување при невработеност, што создава директна придобивка за работниците. Имаат и силни програми за вклучување на млади.
Германија – 17–18% синдикално членство
Иако синдикатите и понатаму имаат значајна улога во колективните договори, членството опаѓа. Тешко допираат до младите и до работниците во флексибилни форми на труд како што се привремени договори и фриленс работа.
Полска – околу 10% членство
Ниското ниво е последица на историски промени по транзицијата во 1990-тите. Многу млади и квалификувани работници не гледаат непосредна корист од зачленување.
Италија – околу 34% членство
И покрај силната синдикална традиција, членството опаѓа. Синдикатите се силни во индустријата и јавниот сектор, но имаат тешкотии да допрат до работниците во услужниот сектор и младите.
Извор: EUpravo zato.rs
