„Некоја работничка ќе се онесвести, ја мијат и ја враќаат“: Какви се условите за работа во текстилните фабрики во Србија?

„Ако се онесвести, малку ја мијат и ја враќаат, пред да ѝ го измерат притисокот. А ако навистина не можат да ја вратат, само се јавуваат во Итна помош“. Ова е само едно од сведоштвата на работничките во текстилната индустрија во Србија во истражувањето објавено од Центарот за политики за еманципација. Работниците во текстилните фабрики во Србија работат за минимална плата, а сè повеќе од тоа заработуваат преку бонуси – во просек дома носат 65.000 динари месечно.

Експлоатацијата на работниците е исклучително висока, а истражувањето евидентира злоупотреба и проблеми поврзани со безбедноста и здравјето при работа. Центарот за политики за еманципација (ЦПЕ) објави ново истражување кое дава детален увид во условите за работа во српската текстилна индустрија. Истражувањето, се наведува, се заснова на длабински интервјуа со работници и жени од пет фабрики и укажува на сериозни прекршувања на работничките права и лошите услови за работа во овој сектор, пишува Данас.

„Овие наоди укажуваат на сериозните предизвици со кои се соочуваат работниците во текстилната индустрија, вклучувајќи ниски плати, прекувремена работа, злоупотреба и прашања поврзани со безбедноста и здравјето при работа. Особено загрижувачки е фактот што многу од овие фабрики работат како дел од синџирите на снабдување на големите модни брендови, што дополнително ја нагласува потребата за поголема одговорност од меѓународните компании“, се наведува во истражувањето.

Истражувањето укажува на повеќе проблеми на вработените во текстилната индустрија во Србија. Станува збор за ниски плати, кои честопати не се доволни за покривање на основните животни трошоци. Потоа, продолжувањето на работниот ден за час или два е вообичаена практика, додека саботите исто така многу често се работни денови.

Поголемиот дел од работничките, како што е соопштено, велат дека биле изложени на различни видови на злоупотреба, вклучувајќи закани за отпуштање, навреди и омаловажување од страна на нивните претпоставени, а „преовладува чувството на несигурност и постојан страв од губење на работата“. Кога станува збор за безбедноста и здравјето при работа – повредите се чести, а „несвестицата поради замор и високи температури е редовна појава во повеќето фабрики“.

ЦПЕ бара итна реакција од надлежните институции кои со години ги игнорираат прекршувањата на работничките права во текстилната индустрија. Државата не само што не реагира на системските злоупотреби, туку активно ги поддржува преку субвенции за странски инвеститори и работодавачи кои ги експлоатираат работниците. Работодавачите, со премолчена согласност од властите, продолжуваат во пракса да го загрозуваат здравјето на вработените, остваруваат огромни профити, одбиваат да преземат одговорност за работните услови во фабриките на нивните добавувачи во Србија. Текстилната индустрија во Србија вработува 60 илјади работници. Податоците на ПКС покажуваат дека исплатените плати се околу 61.000 динари, додека суштински договорените плати се минимални.