Пензионерите ја спасуваат оваа земја: Повеќе од 30,000 се вратиле да работат, а работодавачите ги чекаат со отворена прегратка
Како што туристичката сезона се разгорува, вработеноста и побарувачката за работници вообичаено со зголемуваат. Бројот на осигуреници во Хрватскиот завод за пензиско осигурување (ХЗМО) изнесува рекордни 1,72 милиони, а во евиденцијата на Хрватскиот завод за вработување (ХЗЗ) моментално се огласени повеќе од 21,000 слободни работни места.
Многу работодавачи во потрага по работна сила сѐ повеќе се насочуваат кон пензионерите, меѓу кои има многу кои покрај пензијата работат на скратено работно време. Моментално на порталот за берза на работни места им се упатени 1,150 огласи од работодавачи.
Истовремено, по бројот предничат оние за продавачи (повеќе од 200), хигиеничари (речиси 130) и обезбедување (околу 70), а десетина огласи се однесуваат и на медицинските техничари и/или негуватели, возачи на камиони, готвачи и помошни работници.
Раст на предвремените пензионирања
Според последните податоци на ХЗМО, моментално има повеќе од 31,000 осигуреници кои се корисници на пензии. Откако нивниот број во април се приближил до границата од 30,000, ова е нов рекорден број на „пензионери“ кои работат на половина работно време.
За растечкиот тренд на одбирање на ваква опција зборува и податокот дека нивниот број се зголемил за 3,000 или околу 15 % повеќе од минатата година, а 40 % повеќе од пред две години. Враќањето во светот на работата за многумина е поттикнато од потребата за дополнителни приходи поради ниските пензии, но за некои пензионери тоа не е од што мораат, туку избор кој одразува различни мотиви.
Таков би можел најверојатно да се бара, на пример, меѓу зголемените прекувремени пензионирања во првата третина од оваа година, од нешто повеќе од 10,000 нови корисници на пензии од почетокот на 2024 година, секој деветти (1,104 од нив) се однесува на категоријата предвремени старосни пензии, додека во истиот период минатата година забележани се 882 предвремени пензионирања, односно нешто помалку од 10 % од вкупниот број.
При одредени стручни занимања каде постои недостиг на работна сила, денес има се повеќе од оние чие здравје тоа им го дозволува кои одлучуваат за можностите на комбиниран статус и користење на облик на паушална трговија.
Помал притисок врз увозот на работници
Во секој случај, многу работодавачи повеќе би вработиле локални пензионери, било поради нивните професионални квалификации или поради културните и јазичните бариери на странските работници од далечните трети земји.
Од вкупниот број на пензионери кои покрај пензијата работат на скратено работно време, најмногу од нив, отприлика една шестина или повеќе од 5,000, се бават со трговија. Втори по бројност се тие во стручните, научните и техничките дејности, а следуваат работните места во преработувачката индустрија.
Сѐ на се, петте најзастапени дејности го сочинуваат близу третина од вкупниот број на пензионирани работници. Во услови на недостиг на работна сила, кој во Хрватска е во голема мера последица на иселувањето на младите квалификувани работници, во групата помлади и здрави пензионери во главно се препознаени внатрешни резерви, што би можело да го ублажи притисокот врз увозот на работници. Всушност, веќе подолго време акцентот е на подолгото останување во светот на работата, вклучувајќи поттикнување на вработување на пензионерите.
Здружението на странски инвеститори така, во најновото издание на својата т.н. Бела книга излегло со предлог за укинување на социјалните придонеси и надоместокот за пресметка на пензиите за пензионерите постари од 65 години кои сакаат да работат.
Сметаат дека сегашното решение кое подразбира вообичаена уплата на придонесите за оваа работа во даночна смисла, веројатно е условено од стравот од раселување на помладите работници. Меѓутоа, при неверојатното продолжување на структуралниот недостиг на работници на долг рок, стравот од истиснување помлади работници не изгледа значаен, велат тие.
Даночни бонуси во Германија
Петар Ловриќ, сопственик на Заводот за вработување Кадус и потпретседател на здружението на овие агенции, меѓутоа, смета дека во дефицитарните занимања би требало законски да се овозможи полно работно време, а не само половина работно време со задржување на стекнатото право на пензија.
Зашто правилото за тест на пазарот на трудот кое денес важи за странските работници, не се применува и на пензионерите, прашува тој и додава дека со тоа би се намалил притисокот врз увозот на работна сила. Во тој контекст, се напоменува дека можеби би требало да се преиспита регулативата за повремена работа низ систем на ваучери, што, како што вели, би го намалил притисокот на пазарот на трудот во шпицот.
Предизвиците на пазарот на труд не се наша специфичност, а во последно време во Европа можат да се воочат различни пристапи кон овие проблеми. Додека некои земји експериментираат со кратење на работната недела, во Грција моментално актуелна е темата за проширување на 6 – дневна работна недела (48 часовна) во приватниот сектор. Исто така, во Германија се разгледуваат решенија во насока на даночен бонус за пензионерите кои би можеле да работат за одреден износ без плаќање данок, што, како што сметаат, би ги поттикнало да работат.
Извор: Blic.rs/Poslovni dnevnik.hr
Фото: Shutterstock/fizkes
