Белгија бележи сериозен пад на бројот на странски работници: Економскиот раст и трошоците за живот делумно виновни

Белгија бележи значителен пад на бројот на странски работници, како од земјите-членки на ЕУ, така и од останатите држави, додека пазарот на труд се „лади“. Најголем пад е забележан кај директните испраќања работници од ЕУ и издавањето на национални визи, додека пак расте бројот на работници од трети земји кои доаѓаат преку други европски држави.

Во 2024 година околу 205.000 лица работеле во Белгија преку правилата на ЕУ за „искажување работници“, што е речиси четвртина помалку во споредба со 267.000 во 2017 година. Овој систем овозможува вработените привремено да работат во Белгија додека остануваат под социјално осигурување во матичната држава.

Бројот на долгогодишни работни визи за граѓани од земји надвор од ЕУ паднал за 9% во 2024 година, на околу 8.000, додека краткорочните дозволи за привремен труд се намалиле за 12%. Дозволите за престој по основ на работа останале стабилни на околу 39.000. Од 2017 година Белгија изгубила речиси 62.000 испратени работници од ЕУ.

Т.н. „двојно испраќање“ подразбира дека работници од трети земји прво се вработуваат во друга земја од ЕУ, а потоа се испраќаат во Белгија. Во 2024 година речиси 50.000 лица работеле на овој начин, што претставува зголемување од 10% во однос на претходните две години. Најмногу доаѓаат од Украина, Бразил, Белорусија, Босна и Херцеговина и Индија, при што градежништвото, логистиката и земјоделството особено зависат од овие работници.

Причини за падот и предизвици за иднината

Надлежните како главни причини за намалениот број странски работници ги наведуваат слабиот економски раст и растот на трошоците за живот, додека поострите правила за влез и престој дополнително ги ограничуваат доаѓањата. Понатаму, поострите гранични контроли и новите системи на ЕУ, како Entry/Exit системот од октомври 2025 и ETIAS системот од 2026, дополнително го ограничуваат пристапот на сезонски и краткорочни работници.

За белгиските работодавци, падот на бројот на странски работници може да значи поголем фокус на локално вработување или автоматизација, додека работниците би можеле да го преиспитаат изборот на Белгија како дестинација за работа.

Сезонските и краткорочните работници можеби ќе имаат помалку можности со заострувањето на контролите. Од 2026 година, ETIAS системот ќе бара од посетителите од 59 земји без виза да поднесат претходно барање за одобрение за патување. Дозволата ќе важи три години и ќе овозможува повеќекратни влезови, но граничната контрола ќе има последна одлука за влез.

Овие контроли се дел од чекор кон поостар надзор и стандарди за влез во ЕУ. Белгија долго се потпирала на странски работници, но со намалување на испраќањата од ЕУ, пад на визите и поострени контроли, овој модел е под притисок.

Состојбата во други држави од ЕУ

Потрагата по работници во ЕУ се разликува од држава до држава. Италија планира да издаде речиси 500.000 нови работни визи за странци во периодот 2026–2028 за да го реши проблемот со недостаток на работна сила и да ја поддржи економијата соочена со демографски предизвици.

Романија одобри годишна квота од 100.000 работни дозволи за странски работници, при што најмногу доаѓаат од Непал, Шри Ланка, Индија, Бангладеш, Египет, Пакистан, Мароко, Турција, Етиопија и Филипини. Најголем број од нив се вработуваат во Букурешт и околните региони.

Во Чешка се воведени промени во вработувањето странски работници, кои се однесуваат на почеток на работен однос, сезонски работи и задолжителни вакцинации, со цел подобра интеграција на странските работници и прилагодување на пазарот на труд на актуелните потреби.

Извор: EUpravo zato.rs