Правото на преостанат годишен одмор може да трае подолго отколку што мислите: На што треба да внимаваат вработените во Германија

Секој што работи има потреба од време на време да се одмори од стресното секојдневие на работното место. Во Германија, ова право е законски загарантирано. Според §1 од Сојузниот закон за минимален годишен одмор за работници (Bundesurlaubsgesetz), „Секој вработен има право на платен годишен одмор во секоја календарска година.“ Меѓутоа, вработените не секогаш успеваат да ги искористат сите денови за одмор во текот на една календарска година – тогаш настанува таканаречениот преостанат одмор (Resturlaub). Обично, овој преостанат одмор има рок на траење, но под одредени околности, тој рок може да биде значително подолг отколку што многумина мислат.

Правото на преостанат одмор не мора нужно да истече

Правото на годишен одмор на вработениот во однос на работодавачот е во основа јасно дефинирано. „Работниците мораат да го искористат годишниот одмор во текот на соодветната календарска година, во спротивно тоа право им престанува“, објаснува Јерг Тепер, адвокат специјализиран за трудово право од правниот портал allright.de.

Сепак, и работодавачот има одредени обврски – вклучувајќи ја и таканаречената обврска за соработка или информирање (Mitwirkungsobliegenheit). Работодавачите мораат активно, јасно и навремено да ги информираат вработените за бројот на преостанати денови за одмор и да ги предупредат за можноста тие да истечат до крајот на годината.

„Ако работодавачот не ја исполни оваа обврска доволно рано за вработениот сепак да може да го искористи одморот, тогаш законското право на минимален годишен одмор останува на сила – понекогаш дури и повеќе години“, додава Тепер.

Новата судска пракса носи промени

Како што наведува адвокатската канцеларија Хаселбах, специјализирана за семејно и трудово право, на својата интернет страница: „Правата на вработените на годишен одмор повеќе не застаруваат ако работодавачот не информирал правилно за тоа право и можното негово истекување.“

Поради поновата судска пракса на Европскиот суд на правдата (пресуди од 06.11.2018., предмети C-619/16 и C-684/16) и германскиот Сојузен суд за труд (пресуда од 19.02.2019., AZR 541/19), „вработениот сега е дополнително заштитен.“ Претходно важеше правилото дека правото на годишен одмор застарува три години по завршувањето на годината во која настанало тоа право. Сега, ова застарување настапува само доколку работодавачот уредно си ја исполнил обврската за информирање.

Пренесување на одморот и рокот до 31 март

Во зависност од договорот за вработување, на вработените може да им биде дозволено да го пренесат преостанатиот годишен одмор во наредната година. „Тоа посебно се применува кога вработените од деловни или лични причини не можеле навремено да го искористат одморот“, вели Тепер. Во повеќето случаи, тој преостанат одмор мора да се искористи во првите три месеци од наредната година, односно до 31 март.

Кога преостанатиот годишен одмор може да се искористи и подоцна?

Стандардно, преостанатиот годишен одмор истекува на 31 март наредната година, освен ако важат следниве исклучоци:

1. Неисполнување на обврската за информирање од страна на работодавачот: Како што е веќе објаснето, ако работодавачот не ве информирал јасно и навремено за преостанатите денови и ризикот од нивно истекување, правото на тие денови не истекува на 31 март, па дури ни по 3 години.
2. Долготрајно боледување на вработениот: „Тука важи посебна регулатива: кој поради болест не можел да го искористи годишниот одмор, има уште 15 месеци по истекот на соодветната календарска година да го искористи. Потоа правото на одмор конечно престанува – но само под услов во текот на тие 15 месеци постојано да постоела работна неспособност“, објаснува Тепер. Оваа мерка има за цел да спречи вработените поради долга болест да го изгубат правото на одмор, но и да ги заштити работодавачите од натрупување преголеми побарувања за одмор од болните работници.
3. Престанок на работниот однос: Постоечкото право на годишен одмор вработените можат да го остварат и по добивање отказ – во паричен облик (исплата). „Ако годишниот одмор не е можно да се искористи пред заминувањето од фирмата, работодавачот мора да го исплати“, вели Тепер.

Исто така, важно е да се знае дека при промена на работодавач во текот на истата година, работниците имаат право на пропорционален годишен одмор. Во тој случај, се зема предвид веќе искористениот одмор кај претходниот работодавач.

Заклучок

Вработените треба редовно да ги проверуваат своите права на годишен одмор. Ова вклучува и проверка дали работодавачот ја исполнил својата обврска за соработка и навремено ги известил за можното истекување на преостанатиот одмор. Доколку тоа не е направено, можно е дури и ретроактивно да се побара правото на преостанат годишен одмор кој инаку би се сметал за истечен.

Извор: Fenix Magazin